БАРКОРЫН БАРААН ЗАХ

Barkor Market (Баркорын зах) бол Төвөдийн нийслэл Лхаса хотын хамгийн алдартай, түүхэн худалдааны төв бөгөөд энэ зах нь нутгийн иргэд, жуулчдын хувьд чухал ач холбогдолтой газар юм. Энэхүү зах нь Жоканг хийд-ийн эргэн тойронд байрладаг бөгөөд жижиг гудамжуудын сүлжээгээр хүрээлэгдсэн байдаг. Жоканг хийд нь Төвөдийн буддизмын хамгийн ариун, чухал сүмүүдийн нэг бөгөөд баркор захын худалдааны хэсгүүд нь энэ сүм хийдийн ойр орчимд өрнөнө.

Төвөд үндэстэний малгай

Баркорын зах нь худалдааны талбараас гадна Төвөдийн уламжлалт соёлын баялаг өвийг мэдрэх газар бөгөөд нутгийн иргэдийн өдөр тутмын амьдралын хэв маягийг ажиглах, соёлын болон шашны эд зүйлсийг судлах, худалдан авах боломжийг санал болгодог. Жуулчид Төвөдийн хүмүүсийн шашны сүсэг бишрэлийг илтгэх ёслол, мөргөл үйлдэх замаар алхаж, худалдааны төвд соёлын өв уламжлалтай танилцана.

Энд худалдаалагддаг гол бараанууд:

1. Шашны эд зүйлс: Баркорын зах нь Төвөдийн буддизмтай холбоотой олон төрлийн шашны эд зүйлсээр алдартай. Эдгээрт дугуй залбиралтын хүрд (мөргөл үйлдэхэд эргүүлдэг хүрд), суварга, бүс, очир зэрэг эд зүйлс орно. Эдгээр нь Төвөдийн сүсэгтэн олон хүмүүсийн хувьд чухал ач холбогдолтой бэлгэ тэмдгүүд юм.
2. Гар урлалын бүтээлүүд: Төвөдийн гар урлал дэлхий даяар алдартай. Зах дээр гар урлалын бүтээлүүдийг ихээр худалдаалдаг бөгөөд үүнд зүүлт, модон сийлбэр, хувцасны хээ, баримал зэрэг олон төрлийн хийц орох болно. Төвөдийн хүмүүсийн бүтээсэн эдгээр гар урлал нь нутгийн уламжлалт соёлыг илэрхийлэх гол хэсэг юм.
3. Төвөдийн уламжлалт хувцас: Орон нутгийн хүмүүсийн хэрэглэдэг ноосон хувцас, үсэг малгай, гоёл чимэглэл зэрэг уламжлалт хувцасны загваруудыг зах дээрээс олох боломжтой.
4. Төвөдийн үнэртэн: Төвөдийн ариун ёслолын эд зүйлсийн нэг болох анхилуун үнэртэн болон утлага нь байгалийн түүхий эдээр хийгддэг. Энэ нь буддын шашны ёслол болон гэр орноо ариусгахад өргөн ашиглагддаг.
5. Эрдэнийн чулуу, үнэт эдлэлүүд: Төвөдийн соёлд гүн гүнзгий ууссан эдгээр хагас үнэт чулуу, үнэт эдлэлүүд нь оюун санааны болон гоо зүйн чухал бэлгэдэл болж ирсэн. Энэ төрлийн бараа бүтээгдэхүүн нь маш их сонирхол татдаг.

Баркорын захын онцлог:

1. Мөргөл зам (Кора): Баркор зах нь Лхасын хамгийн ариун газруудын нэг болох Жоканг хийдийг тойрон хүрээлсэн байдаг. Энэхүү замыг даган мөргөл үйлддэг бөгөөд Төвөдийн буддистуудын хувьд мөргөл үйлдэх "кора" гэж нэрлэгддэг зан үйл нь сүсэг бишрэлийн чухал хэсэг юм. Жуулчид энэ замаар алхахдаа нутгийн иргэдийн шашны зан үйлийг ажиглах боломжтой.

2. Соёлын солилцоо: Баркорын зах нь зөвхөн Төвөдийн соёлыг сурталчлахаас гадна бусад үндэстний соёл, урлаг, түүхтэй хослон, арилжаа худалдаа эрхэлдэг цэг болсон. Төвөдийн соёл, урлаг, гар урлалын олон төрлийн бүтээгдэхүүнүүдийг жуулчид болон нутгийн иргэд худалдан авдаг бөгөөд энэ нь соёлын солилцооны нэгэн хэлбэр болдог.

Баркор зах дээр жуулчдын хувьд юу сонирхолтой вэ?

• Төвөдийн амьдралын хэв маягтай танилцах: Баркор зах нь Лхас дахь арилжааны төв төдийгүй Төвөдийн ард түмний өдөр тутмын амьдрал, түүх, соёлын нэгэн хэсэг болсон. Энэ газарт орчин үеийн худалдааны үйл ажиллагаа өрнөхийн зэрэгцээ, эртний уламжлалт ёслолын эд зүйлс, гар урлалын бүтээлүүд худалдаалагдаж байгаа нь Төвдийн соёлын түүхийг гүнзгий мэдрэх боломжийг олгодог.

• Түүхэн уур амьсгал: Зах нь Төвөдийн өвөрмөц барилга архитектур болон гудамжны өвөрмөц үзэмжийг хадгалсаар ирсэн. Захын хөл хөдөлгөөн, худалдааны их эргэлттэй орчинд Төвөдийн эртний түүхэн болон шашны соёлыг мэдэрч, үзэх боломжтой.

Нэмэлт сонирхол татахуйц зүйлс:

• Баркорын зах дээр орчин үеийн болон уламжлалт Төвөдийн олон талт гар урлалын бүтээлүүдийг харж, худалдан авах боломжтой бөгөөд үүнээс гадна Төвдийн буддизмын түүх, сүсэг бишрэлийн талаар илүү их мэдээлэл олж авах боломжтой.
• Жуулчид мөргөл үйлдэх хүмүүсийн мөргөлийн замыг даган алхахдаа орон нутгийн шашны уламжлал, ёс зүйн тухай гүн гүнзгий ойлголттой болж, Төвөдийн өвөрмөц соёлыг бүрэн мэдэрнэ.

Бүхэлдээ, Баркорын зах нь зөвхөн худалдааны төв бус, Төвөдийн ард түмний уламжлал, ёс заншил, соёлын өвийн нандин дурсамжийг хадгалсан газар тул Лхасад зочлох ямар ч жуулчны заавал үзэх ёстой газруудын нэг юм.

 

Exploring Tsagaan Del Cave: A Hidden Gem in Dornogovi Province

Nestled on Tsagaan Del Mountain in Airag Sum, Dornogovi Province, at coordinates N45°37'31.9", E109°06'25.4", and an altitude of 1133 meters, lies one of Mongolia's most intriguing natural wonders: Tsagaan Del Cave. This remarkable cave is the largest of its kind in Mongolia, with a total length of 607 meters and a volume of 53,007 square meters.

Tsagaan Del Cave is distinguished by its four main tunnels and two expansive halls. The cave’s formation is adorned with a stunning array of fluorspar crystals, making it a striking geological feature. The cave’s height ranges from 1 to 9 meters on average, with some areas reaching up to 10 meters. With two entrances, the cave offers a free-roaming experience for visitors.

During our visit, we observed a small amount of water present in some sections of the cave, and we could see water seeping from certain parts of the cave walls. Unfortunately, the cave's entrance has suffered damage due to local mining activities. Local miners have extracted fluorspar at the cave’s mouth, causing noticeable harm.

The cave holds historical significance and is well-known among the local community. Bor-Ovgën and Dondogdulam, who reside at Dert’s Well, shared the intriguing story of Tsagaan Del Cave's discovery. In the 1960s, a group of prisoners mining feldspar in Tsagaan Del Mountain parked their car in front of the cave entrance and went to a nearby teahouse. Upon returning, they found that their car had vanished, leading to the accidental discovery of Tsagaan Del Cave.

Given the cave’s fragile state, it is crucial to place Tsagaan Del Cave under state protection to preserve its natural beauty and safeguard it from further damage. During our exploration, we could distinctly feel the impact of nearby blasting activities. The tremors were palpable, and the thought of a potential cave collapse was unsettling.

Historically, the cave has served as a milking place in summer and a food storage area in winter for local residents. Despite the 36-degree heat outside, the cave maintained a cool and refreshing temperature, providing a natural respite.

To ensure the preservation of this natural wonder, immediate action is needed to clean and protect Tsagaan Del Cave, securing its future for generations to come.

Хонгорын Элснээс дугуйгаар буусан нь.

Бидний хэдэн нөхөд Монгол , Израиль жуулчид нийлсэн 8 хүнтэй баг Алтай нуруу, Говийг туулсан 1000 орчим км дугуйн аялал хийсэн юм.

Аяллын үеэр Хонгорын элснээс дугуйгаар буух боломж бидэнд олдсон юм. 2022 оны 7-р сар 28-ны өдөр бид Хонгорын элсэнд дугуйгаар аялж очив. Элсний доор жуулчидтайгаа хамт байх үед манай багийнхан Хонгорын элс рүү дугуйгаа үүрч гараад бууж үзье гэлээ. Өмнө нь 2019 онд бид Говийн дугуйн аялал хийж явах даа Хонгорын элсэнд авирч гараад дугуйгаар бууж үзэж байсан юм. Тэр үед дугуйгаар бууж байгаа бичлэгээ хийсэн боловч манай багийн гишүүн Энхтөр бичлэг хийх үедээ timelapse тохиргоон дээр бичлэг хийгээд бүтэлгүйтэж байсан юм. Тэр үед дахиж гарахаас залхуураад орхиж билээ. Энэ удаа бид найдвартай нь дээр гэж үзээд Gopro ашиглаж бичихээр болов. Ингээд манай багийн гишүүн Энхтөр, Бамбар бид гурав Хонгорын элсний Дуут манхан өөд авирлаа. Өдөр 13 цагийн үед элсний өөд өгсөхөд элсний гадаргуу шатам халуун байгаа нь хөлд мэдрэгдэж байлаа. Элс рүү өгсөх хоёр алхам өгсөөд нэг алхам ухарч явсаар байгаад бараг цаг гучин минут зарцуулж орой дээр гарлаа. Ингээд дугуйгаа унаад уруудлаа. Үдийн наранд халсан элсний уруу уруудахад дугуй маань элс рүү гүн шигдээд хурд авахгүй байлаа. Гэхдээ цаг гучин минут зарцуулж гарсан элсэн манханаас буухад ердөө нэг минут гаруй хугацааг л зарцууллаа. Гэхдээ авсан мэдрэмжийг үгээр илэрхийлэх аргагүй юм. 

Хонгорын элснээс дугуйгаар бууж буй бичлэг.

Гүзээний хорхог - Mongolian Barbecue

СҮХ далайтал ҮХЭР амар.

/Аялал жуулчлалын салбарынхандаа зориулав./

Олон улсад дэгдсэн цар тахлаас болж манай аялал жуулчлалын салбар хүнд цохилт аваад уналтын байдалд ороод байна. Сүхдүүлсэн үхэр адил.

Ази Номхон далайн орнуудын хэмжээнд хаврын улирлын аяллын цуцлалт 75%-тай байна, цаашид аяллуудаа хүмүүс цуцлахаар бэлдэж байна гэж Блүүмберг гуай айлдаж байна.

2020 онд аялал жуулчлалын салбар тэг зогсолт хийх магадлал өндөр байгаа үед санал бодлоо хуваалцахыг хүссэн юм.

Монгол улс цар тахлын улмаас хөл хорио тогтоогоод 3 сарын нүүр үзэж байна. Засгийн газар Монгол хүнийг хамгаалах, өвчнөөс урьдчилан сэргийлэх эрс шийдвэртэй алхамууд цаг алдалгүй авсны үр дүнд бид дотроо аюулгүй байгаа ч өвчний вирус тээгчид гаднаас зөөвөрлөгдөн орж ирэх аюул нүүрлэсэн үед Монголын аялал жуулчлалын улирал эхлэх гэж байна. Монголын хорио цээр, урьдчилан сэргийлэх арга хэмжээг дэлхий анхааралтай судалж, шагшин магтаж байна гэнэ. Монголын арга туршлагыг дэлхий хэрэгжүүлж байна гэж хөөрцөглөх юм. Цаг алдаагүй авсан арга хэмжээг нь сайшаана. Гэхдээ юм хоёр талтай эерэг, сөрөг гэсэн. Хорио цээрийн хатуу дэглэм нь өвчинг тархах нөхцлийг хааж байгаа ч эдийн засгийг нүдэн дээр хорлож байна.

Сүх далайтал Үхэр амар гэж манайхан таг чиг л суугаад байх юм. Хэдүүлээ яах ийхийгээ дотроо ярьж төлөвлөгөө нтр хийхгүй юм уу.

Мөсөн Шуурга 2020 - Ice Storm 2020 экстрим уралдааны тэмдэглэл

Байгаль нуурын мөсөн мандалд зохион байгуулдаг “Мөсөн Шуурга” буюу ”Ледовый шторм 2020” мөсөн замын олон улсын экстрим уралдаан хоёрдугаар сарын 14-16-ны өдрүүдэд боллоо. 

Энэ жилийн уралдаанд ОХУ, Монгол, Австри, ХБНГУ, Чех, АНУ, Швейцарь, Латви зэрэг орны 55 экстрим спортын тамирчид, экстрим аялагчид оролцлоо. 

Уралдаан нь Байгаль нуурын баруун эргийн дагуу 210 км мөсөн замыг гурван гараанд туулдаг. 

1-р гараа нь Цахиурт тосгоноос – Бугулдейка тосгон 90 км. 

2-р гараа Бугулдейка – Большой Голоустной тосгон 80 км 

3-р гараа Большой Голоустной – Листвянка 46 км. 

Энэ жилийн хувьд дугуй, тэшүүр, финлянд чарга гэсэн гурван төрөлд тамирчид хүч үзнэ. Мэдээж эрэгтэй эмэгтэй гэсэн ангилалтай. Бүх цагийн нийлбэрээр үнэмлэхүй аварга шалгарна. Дугуй, чарга, тэшүүрийн төрлөөс хамгийн бага хугацаанд замаа туулж дуусгасан тамирчин үнэмлэхүй аварга болно. Мөн төрөл төрөлд аваргууд нь тодордог юм байна. Мэдээж эрэгтэй, эмэгтэй гэсэн ангилалтай ч насны ангилал гэж байдаггүй юм байна. Залуу тамирчид түрүүлэх илүү их боломжтой гэсэн үг. Энэ уралдаан нь энэ жил 8 дахь удаагаа зохион байгуулагдаж байгаа бөгөөд жил ирэх тутам экстрим аялал сонирхогчдын дунд нэр алдар нь түгэж, гадаад тамирчид оролцох нь их болж байгаа гэж зохион байгуулагчид хэлж байсан.

"KARAKORUM"-2019 МӨСНИЙ ФЕСТИВАЛ ЦОМЫН ЭЗНЭЭ ТОДРУУЛЛАА.

"KARAKORUM"-2019 МӨСНИЙ ФЕСТИВАЛ ЦОМЫН ЭЗНЭЭ ТОДРУУЛЛАА.

БОАЖЯ, Монголиа Экспедишнс ХХК /Eрөнхий зохион байгуулагч/, Монголын Уулчдын үндэсний холбоо, Өвөрхангай аймгийн ЗДТГ-тай хамтран Мөсөнд авиралтын спортыг таниулах, хөгжүүлэх, түгээн дэлгэрүүлэх, мөн өвлийн аялал жуулчлалыг дэмжих зорилготойгоор энэхүү "Karakorum - 2019" Мөсний фестивалийг 2019 оны 12 сарын 7, 8-ны өдрүүдэд Өвөрхангай аймгийн Бат-Өлзий сумын нутагт байрлах Улаан цутгалангийн хүрхрээнд амжилттай зохион байгуулагдаа. Уг тэмцээний тамирчдын аюулгүй байдлыг хангаж Амар даатгал ХХК, тэмцээнд оролцсон тамирчид болон, үзэгчдэд тусгай гарын бэлэг гардуулж уул, аялалын хувцасны LOWA брэнд тус тус хамтран ажиллалаа.

“KARAKORUM ICE FESTIVAL 2019”-д зориулав.

“KARAKORUM ICE FESTIVAL 2019”-д зориулав.

МӨСӨН БАРИЛГА

I.ГОЛ ЭРСДЭЛ ЮУ БАЙВ?.

“Хархорин мөсний фестиваль 2019” тун амжилттай сайхан болж өндөрлөлөө. Чанар, чансаа хийгээд босго өндөртэй наадам болов.

Монголын Их эзэнт гүрний эртний нийслэлийн нэр хүндийг даах нь уу гэлтэй үнэхээр амаргүй сорилтуудтай тулгасан ч гэлээ зохион байгуулагчид түүнийг даамай сайн дааж гарлаа. Өвөрхангай аймгийн Бат-Өлзий сум, Улаанцутгалан хүрхрээнд байгуулсан хиймэл мөсөн хүрхрээ буюу мөсөн барилгын талаар өөрийн санал бодлыг дор товч сийрүүлвэй. Сонирхох хийгээд сонирхуулах нэгэн шалтгаан болбасу миний бие барилгын инженер-эдийн засагч хэмээх хуучин мэргэжлийг хойт хөршид сурч эзэмшсэн буруутай нэгэн.