Нарны системийн зах хязгаар нууцаа хааяа нэг задлаж байна. Тийм уйл явдлыг эрдэмтэд аз дайрсан хэрэг хэмээн үздэг. Саяхан тэд гол гол гаригийн тойрог замаас хол оршдог тэнгэрийн хамгийн том биет болох Эридын хэр хэмжээг лавлан тодруулав. Мэргэжилтнүүд түүнийг аравдахь гаригийн хувьд Нарны системийн бүрэлдэхүүнд оруулах эсэхийг нэгэн үе эргэцүүлэн бодож байв. Эрид гариг алс хол нэгэн одны урдуур явж, түүнийг халхавчлах байсан. Баруун тал бөмбөрцөгийн хэд хэдэн одон орны оргил хиртэх ховор үзэгдэлд бэлдсэн ч Эридын сүүдэр туссан Чили дэх гуравхан дуран авайгаар л онцгой үзэгдлийг харсан юм. Одон 27-оос 76 хүртэл секундэд халхавчлагдав. Эдгээр секундын зөрөө нэн чухал болсон. Дуран авайн хоорондын зайг мэдвэл энэ зөрөөний тусламжтайгаар Эридын хэр хэмжээг тооцоолж болно гэж москвагийн одон орны судлагч Владимир Сурдин хэлээд Бух од маш хол орших учир одны гэрлийг зэрэгцсэн сацрал хэмээн узэж болно. Тэгвэл дэлхийн гадрагад туссан Эрид гаригийн сүүдэр дүрс бараатай нь төстэй. Суудрээр нь бид тэнгэрт нэгэн цэг мэт харагдах жижиг гаригийн хэр хэмжээг тооцоолж чадна. Энэ нь жижиг гаригуудын дотор 2500 км бүхий хамгийн том нь гэж саяхан болтол бид үзэж байсан. Харин барагцаалбал 2300 км байгаа нь илэрсэн гэлээ. Эдүүгээ Нарны системийн зах хязгаарт илрүүлсэн гаригийн тоо 1000-аас давсан. Тэдгээрийн дотор Эридээс гадна Макемак, Хаумеа гаригууд хамгийн том нь. Мөн Дэлхийн ван гаригийг энэ бүлэгт хамруулж, 9 дэх гаригийн статусгүй болгожээ. Чилийн хойд ууланд байгаа дуран авайгаар олонхи жижиг гаригийг олж илрүүлсэн гэж Владимир Сурдин хэллээ. Энэ нь хуйтэн устай Номхон далай дэргэд нь оршдог учир одон орны судлалд таарах тунгалаг сайхан агаар, цэлмэг олон шөнөтэй нутаг юм. Хойд Америк ба европын орнуудын одон орны судлагчид тийшээ очдог. Манай мэргэжилтнүүд Чилид очиж одон орны оргилуудын зарим багажийг тохируулдаг. Иймээс бид хоршиж хэд хэдэн багажийн ажиллагаанд оролцож байна гэв. Гэвч Чилийн бүх дуран авай ч тойрог замын «Хаббл» ч жижиг гаригийн нарийн тод дүрс өгөхгүй байна. Бүдэг цэг л харагдана. Оддын дэвсгэр дэх цэгийн хөдөлгөөнөөр тойрог замын траектори ба массыг тооцоолж болно. Одоогоос 80 жилийн өмнө нээсэн Дэлхийн ван гаригийн гадарга ямар байгаа нь өнөө болтол тодорхой биш байна. Тэр тусмаа манай гаригаас хоёр дахин илүү хол оршдог Эридын талаар тийм байна. Од хиртэх үзэгдэл гол гол нээлт хийхэд туслав.1984 онд Далайн ван гариг нэгэн одыг халхавчилжээ. Хиртэхийн өмнөхөн од ахар богино хугацаанд унтарч ассан байна. Энэ нь дэлхийгээс үл харагдах цагариг гаригт байгаагийн шинж тэмдэг билээ. 1988 онд Дэлхийн ван одыг халхавчласан үед тэр аажмаар унтарч байв. Бүх тооцоололтоос харахад мөн гариг агаар мандалгүй байсан. Иймээс дээрх үзэгдэл эрдэмтдийг гайхуулав. 2015 онд америкийн станцууд хажуугаар нь гарч түүний тод гэрэл зургийг авах бололтой. Тэгээд хэд хэдэн нууцыг нь задлах байх.
Эх сурвалж : Оросын дуу хоолой .
0 сэтгэгдэл:
Post a Comment